Σχολικό βοήθημα Ομήρου Οδύσσεια Α΄ Γυμνασίου
 |
| Βοήθημα Ομήρου Οδύσσεια Α Γυμνασίου |
Σχολικό βοήθημα Ομήρου Οδύσσεια Α΄ Γυμνασίου - εκδ. Βολονάκη
Λυσάρι Ομήρου Οδύσσεια Α΄ Γυμνασίου - Βολονάκη
Δείτε ακόμα:
- Ομήρου Οδύσσεια Α΄ Γυμνασίου Απαντήσεις - Λύσεις (έκδ. taexeiola)
- 24 Διαγωνίσματα Ομήρου Οδύσσεια A΄ Γυμνασίου
Ομήρου Οδύσσεια
Η «Οδύσσεια».
Στην Οδύσσεια επικρατεί η τάση κάποιας ηπιότερης έκφρασης και σε ορισμένες περιπτώσεις η εξέλιξη της δράσης είναι πιο εκτεταμένη, όμως η δομή της είναι ακόμη πιο σύνθετη και αρμονική από της Ιλιάδας. Τα κύρια σημεία της πλοκής της είναι : η κατάσταση στην Ιθάκη, όπου η Πηνελόπη, σύζυγος του Οδυσσέα και ο νεαρός γιός τους Τηλέμαχος είναι αδύναμοι μπροστά στους προπετείς μνηστήρες και έχουν απογοητευθεί ότι μπορεί να επιστρέψει κάποτε ο Οδυσσέας από τον Τρωικό πόλεμο. Το μυστικό ταξίδι του Τηλέμαχου στην Πελοπόννησο με σκοπό να πληροφορηθεί για την τύχη του πατέρα του και οι εκεί συναντήσεις με τον Νέστορα, τον Μενέλαο και την Ελένη.
Ο επικίνδυνος διάπλους του Οδυσσέα, τον οποίο αντιμάχεται ο ίδιος ο θεός της θάλασσας Ποσειδών, από το νησί της Καλυψώς στη νήσο των Φαιάκων. Η αφήγηση των καταπληκτικών περιπετειών του (από την ι στη μ ραψωδία) μετά την αναχώρησή του από την Τροία, μεταξύ άλλων και της απόδρασής του από το σπήλαιο του κύκλωπα Πολύφημου. Η νυκτερινή άφιξή του, μόνου πλέον, στην Ιθάκη περίπου στα μέσα του ποιήματος, η συνάντησή του με την προστάτιδα του θεά Αθηνά, οι διάφορες μεταμορφώσεις του, η αυτοπαρουσίασή του στον πιστό του χοιροβοσκό Εύμαιο και κατόπιν στον Τηλέμαχο, το περίπλοκο σχέδιό τους για την εξόντωση των μνηστήρων και η αιματηρή του ολοκλήρωση. Τέλος, η αναγνώρισή του από την πιστή Πηνελόπη, στην οποία εξιστορεί τις περιπέτειές του, η συνάντησή του με τον γέροντα πατέρα του Λαέρτη και η αποκατάσταση, με την βοήθεια της Αθηνάς, της σταθερότητας στο νησιώτικο βασίλειο της Ιθάκης.
Η συμβολή της προσωπικότητας του Ομήρου φαίνεται ότι ήταν εντονότερη σε ορισμένα από τα πιο ευδιάκριτα μορφικά στοιχεία των ποιημάτων. Η συμμετοχή των θεών μπορεί να προσδώσει μεγαλοπρέπεια στα συμβάντα της ανθρώπινης ζωής, αλλά μπορεί και να τα κάνει να φαίνονται ευτελή ή τραγικά. Θα πρέπει να ανήκουν από αρκετό χρονικό διάστημα στην ηρωική παράδοση, όμως η συχνότητα και ο πλούτος των συναθροίσεων των θεών στην Ιλιάδα ή η ιδιόμορφα προσωπική και αμφίθυμη σχέση ανάμεσα στον Οδυσσέα και την Αθηνά στην Οδύσσεια, μάλλον αντανακλούν το γούστο και την ικανότητα του βασικού συνθέτη. Η πολυπρισματικότητα των μαχών, η επαμφοτερίζουσα ρεαλιστικότητα των σκηνών θανάτου σε εκατοντάδες μορφές πρέπει να είχαν διαμορφωθεί ήδη από τους προκατόχους του Ομήρου, αλλά ποτέ πριν δεν πρέπει να είχαν αναπτυχθεί με τέτοιο επιβλητικό και σύνθετο τρόπο.
Η τεχνική των εκτεταμένων παρομοιώσεων απαλύνει την υπερένταση που προκαλεί η ηρωική δράση, με την φωτεινή παρεμβολή ενός αρκετά διαφορετικού και συχνά ειρηνικού παράλληλου σύγχρονου κόσμου, μέσα από εικόνες συχνά νοσταλγικές, που απογειώνονται από το συγκεκριμένο σημείο σύγκρισης. Αυτές οι παρομοιώσεις, τουλάχιστον ως προς τη θέση τους και το περιεχόμενό τους, πρέπει να είναι έργο του βασικού δημιουργού. Πέρα όμως από αυτά που μπορεί να διαισθάνεται κανείς γενικότερα για την συμβολή του ποιητή, κάθε απόπειρα να εντοπιστούν συγκεκριμένα τα στοιχεία της προσωπικής του συμβολής καταλήγει συχνά σε μοναδικότητά τους ακριβώς στη δημιουργική και κατά συνέπεια μη αναλύσιμη συρροή της παράδοσης και της προσωπικής επιδίωξης, της κρυστάλλινης σταθερότητας ενός τυποποιημένου ύφους και της κινητικότητας και του αυθορμητισμού ενός λαμπρού προσωπικού οράματος. Το όνομα «Όμηρος» σημαίνει πάνω απ’ όλα αυτή την σύντηξη.
Το αποτέλεσμα είναι ένα εντυπωσιακό αμάλγαμα λογοτεχνικής δύναμης και ευγένειας. Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια όμως οφείλουν την εξέχουσα θέση τους όχι τόσο στην αρχαιότητά τους και στη θέση τους στον ελληνικό πολιτισμό στο σύνολό του, αλλά στη διαχρονική τους ικανότητα να εκφράζουν με τέτοια μεγέθη τον θρίαμβο και τις απογοητεύσεις της ανθρώπινης ζωής. Παρόλο που ως έναν βαθμό με το θέμα αυτό ασχολείται κάθε λογοτεχνικό είδος, τα επικά ποιήματα γενικά στα σημεία ακριβώς, όπου θα το ανέμενε κανείς, δεν εκφράζουν τέτοιους προβληματισμούς.
Τα Ομηρικά έπη όμως, υπερβαίνουν τα άμεσα θέματα της ηρωικής μάχης ή της αναμέτρησης με τους θεούς και την φύση ή τον αγώνα με τις δαιμονικές δυνάμεις, και αυτό το επιτελούν μέσω μιας ποιητικής γλώσσας μεγάλης απλότητας και ευαισθησίας, με μια αδρή και εκπληκτικά ευέλικτη τεχνική και έναν πυρήνα θαυμάσιων ιστοριών με θέμα τον Τρωικό πόλεμο και τις επιπτώσεις του. Όμως η μεγαλύτερή τους δύναμη βρίσκεται στη δραματική τους ποιότητα, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος κάθε έπους αποτελείται από διαλόγους και μονολόγους στους οποίους η ρητορική δεινότητα ελέγχεται συνεχώς, ενώ αναδεικνύονται οι ατομικοί χαρακτήρες, καθώς έρχονται σε αντιπαράσταση μεταξύ τους και με τους θεούς με συμβουλές, ερωτήσεις, ικεσίες, υποταγή στη μοίρα και πάθος. Ο Αχιλλεύς, ο Έκτωρ, ο Μενέλαος, ο Αίας, ο Οδυσσεύς, οι άλλοι, αποκτούν μιαν ηρωική λάμψη την οποία ακόμη και οι Έλληνες τραγικοί αργότερα δυσκολεύτηκαν να απομιμηθούν.
Αυτό ήταν αποτέλεσμα εν μέρει της αρχαϊκότητας των πανάρχαιων αυτών ιστοριών τις οποίες οι ειδικές τεχνικές της μνημειώδους σύνθεσης δεν μπόρεσαν να συγκαλύψουν. Το αποτέλεσμα όμως αυτό εξαρτάται και από ένα στοιχείο που υπερβαίνει την αρχαϊκότητα, δηλαδή από την απόλυτα μυθική ποιότητα η οποία προσδίδει σε αυτές τις ιστορίες κάτι από την παγκοσμιότητα στην οποία προσβλέπει κάθε λογοτεχνία. Αυτό επιτεύχθηκε από τον Όμηρο με συνέπεια και με μία φαινομενική ευκολία, η οποία όμως πρέπει να είναι απατηλή.
Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός
Ψηφιακό Βοήθημα Ομήρου Οδύσσεια Α' Γυμνασίου